persona.is

/ Geðsjúkdómar, Fíkn

Íkveikjuæði

Íkveikjuæði (pyromania) er vandamál þar sem einstaklingar upplifa mikla löngun til að horfa á eld og kveikja í. Þetta vandamál svipar mjög til spilafíknar/spilaáráttu og stelsýki. Íkveikjuæðið virðist þó vera töluvert frábrugðið hinum vandamálunum að því leyti að það er algengara að þeir sem kveikja í skipuleggi íkveikjuna töluvert fyrirfram. Þessir einstaklingar hafa gífurlegan áhuga fyrir öllu sem tengist eldi, eins og t.d. eldsvoðum, brunakerfum ýmisskonar, slökkvistöðvum og slökkviliðsbílum, og reyna þá gjarnan að fylgjast með eldsvoðum, og auðvitað það sem hættulegt er - upplifa mikla löngun til að kveikja í. Þegar þeir síðan kveikja í finna þeir fyrir mikilli vellíðan eða spennulosun. Endurtekin íkveikja leiðir síðan til aukinnar löngunar eða þarfar að kveikja aftur í, líkt og í vandamálum sem tengjast áráttu eða fíkn. Það virðist líka oft vera sem fólk með íkveikjuæði finni ekki fyrir samviskubiti vegna þess skaða sem íkveikjan veldur (fjárhagslegs, tilfinningalegs eða líkamlegs skaða). Flestir þeirra sem þjást af íkveikjuæði eru karlmenn á unglingsaldri eða ungir menn. Ekki er talið að börn sem kveikja í þjást af íkveikjuæði. Börn ganga oft í gegnum tímabil þar sem þau eru heilluð af eld, sem er nokkuð “eðlilegt”, en hinsvegar mikilvægt að halda þessu í skefjum og fræða börn um eld, hvað beri að varast og hvernig við umgöngumst eld. Þegar skoðað er hvað fólk með íkveikjuæði á sameiginlegt, annað en þörfina fyrir að kveikja í, þá sjáum við að margir hverjir hafa frekar lélega félagshæfni og því oft einangraðir og hafa jafnvel sögu annarra erfiðleika eins og lærdómserfiðleika.

Lesa nánar

Aðrar greinar

Einelti
Börn sem eru of þung
Félagsfælni
Umbun og refsing
Einhverfa
Geðhvörf
Hvað er geðveiki?
Kynferðisleg misnotkun á börnum
Síþreyta og vefjagigt
Dáleiðsla
Sjálfstraust
Félagsleg endurhæfing geðsjúkra